تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا اخیراً از کهکشان Sombrero با MIRI (ابزار فروسرخ میانی) خود تصویربرداری کرده است و ماهیت توده ای غبار در امتداد حلقه بیرونی کهکشان را برطرف می کند.
در تصویری جدید از تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، کهکشانی که به دلیل شباهتش به کلاه لبه پهن مکزیکی نامگذاری شده است، بیشتر شبیه یک هدف تیراندازی با کمان است.
در نمای مادون قرمز میانی وب از کهکشان Sombrero، که با نام مسیه 104 (M104) نیز شناخته میشود، هسته درخشان و امضایی که در تصاویر نور مرئی دیده میشود ، نمی‌درخشد و در عوض یک دیسک داخلی صاف آشکار میشود. وضوح واضح MIRI Webb (ابزار مادون قرمز میانی) همچنین جزئیات حلقه بیرونی کهکشان را در کانون توجه قرار می‌دهد و بینش‌هایی را در مورد نحوه توزیع غبار ، یک بلوک ساختمانی ضروری برای اجرام نجومی در جهان، ارائه می‌دهد. حلقه بیرونی کهکشان که در تصویربرداری تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا مانند یک پتو صاف به نظر می‌رسد ، برای اولین بار توده‌های پیچیده‌ای را در مادون قرمز نشان می‌دهد.
تصویر A: کهکشان Sombrero (تصویر MIRI)
تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا اخیراً از کهکشان Sombrero با MIRI (ابزار فروسرخ میانی) خود تصویربرداری کرده است و ماهیت توده ای غبار در امتداد حلقه بیرونی کهکشان را برطرف می کند. این تصویر شامل فیلترهایی است که نور 7.7 میکرون را به رنگ آبی، نور 11.3 میکرون را به صورت سبز و نور 12.8 میکرونی را به صورت قرمز نشان می دهد.ناسا، ESA، CSA، STScI
تصویر B: کهکشان سومبررو (تصویر هابل و وب)
کهکشان سومبررو (تصویر هابل و وب)
محققان اعلام کرده‌اند که وجود غبار توده‌ای، محلی که دوربین MIRI مولکول‌های کربنی معروف به هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای را شناسایی می‌کند، می‌تواند به وجود مناطق جوان ستاره‌ساز اشاره کند. با این حال، به‌خلاف برخی کهکشان‌های دیگر که توسط تلسکوپ وب مورد بررسی قرار گرفته‌اند، مانند کهکشان مسیه 82 که در آن میزان تشکیل ستاره ۱۰ برابر بیشتر از کهکشان راه شیری است، کهکشان سومبررو به عنوان کانونی برای ایجاد ستاره شناخته نمی‌شود. در واقع، حلقه‌های کهکشان سومبررو کمتر از یک جرم خورشیدی ستاره در سال تولید می‌کنند، در مقایسه با تقریبا دو جرم خورشیدی کهکشان راه شیری در همان بازه زمانی.
حتی سیاهچاله کلان پرجرم واقع در مرکز کهکشان سومبررو، که با جرم ۹ میلیارد خورشیدی شناخته میشود، به طور نسبتاً آرامی عمل می‌کند. این هسته به عنوان یک هسته فعال کهکشانی با درخشندگی کم طبقه‌بندی شده و به تدریج موادی را که از کهکشان در حال سقوط هستند، جذب می‌کند و در عین حال جت‌های درخشان و نسبتاً کوچکی را به خارج می‌فرستد.
علاوه بر این، کهکشان سومبررو میزبان حدود ۲۰۰۰ خوشه کروی است که شامل صدها هزار ستاره قدیمی است که تحت تأثیر گرانش در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. این نوع سیستم به عنوان یک آزمایشگاه شبه برای اخترشناسان عمل می‌کند، جایی که هزاران ستاره با سن مشابه اما با جرم‌ها و ویژگی‌های متفاوت فرصتی مناسب برای انجام مطالعات مقایسه‌ای فراهم می‌آورد.
در تصویر دریافتی از MIRI، کهکشان‌هایی با اشکال و رنگ‌های مختلف پس‌زمینه فضای کائنات را پر کرده‌اند. رنگ‌های متنوع این کهکشان‌ها می‌تواند به اخترشناسان اطلاعات مفیدی درباره ویژگی‌های آن‌ها، از جمله فاصله‌شان از زمین، ارائه کند.
کهکشان سومبررو در فاصله ۳۰ میلیون سال نوری از زمین و در صورت فلکی سنبله قرار دارد.
تصاویر فوق‌العاده‌ای مانند این، همراه با مجموعه‌ای از اکتشافات در زمینه مطالعه سیارات فراخورشیدی، کهکشان‌ها در طول زمان، شکل‌گیری ستاره‌ها و منظومه شمسی خودمان، تنها آغاز یک مسیر تحقیقاتی طولانی است. به تازگی، دانشمندان از سرتاسر جهان برای درخواست زمان مشاهدات با تلسکوپ فضایی جیمز وب در چهارمین سال فعالیت علمی آن که از جولای 2025 آغاز خواهد شد، اقدام کرده‌اند.
زمان استفاده از تلسکوپ جیمز وب اکنون نسبت به گذشته رقابتی‌تر شده است. تا مهلت 15 اکتبر 2024، رکورد 2377 پیشنهاد ارائه گردید که درخواست بیش از 78,000 ساعت زمان مشاهده را شامل میشود. این نسبت، از تقاضای بسیار بالای ساعت‌های مشاهده نسبت به زمان واقعی در دسترس، که در حدود 9 به 1 می‌باشد، حکایت دارد.
پیشنهادات دریافتی موضوعات علمی متنوعی را پوشش می‌دهند، به طوری که کهکشان‌های دور از جمله موضوعات برجسته‌اند، و پس از آن به بررسی اتمسفر سیارات فراخورشیدی، ستاره‌ها و جمعیت‌های ستاره‌ای و همچنین سامانه‌های سیارات فراخورشیدی می‌پردازند.
موسسه علوم تلسکوپ فضایی، مدیریت پروپوزال‌ها و فرآیند انتخاب برنامه‌ها برای ناسا را بر عهده دارد. این ارسال‌ها به‌صورت ناشناس توسط یک کمیته تخصیص تلسکوپ متشکل از صدها نفر از اعضای جامعه نجوم در سراسر جهان مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و نتایج انتخاب‌ها در مارس 2025 اعلام خواهد شد.
با وجود محدودیت زمان استفاده از تلسکوپ وب، تمامی داده‌های به‌دست آمده از برنامه‌ها به‌صورت عمومی و بلافاصله پس از جمع‌آوری، یا پس از دوره‌ای از دسترسی انحصاری، در آرشیو Mikulski برای تلسکوپ‌های فضایی (MAST) ذخیره میشود تا در دسترس همه قرار گیرد.
تلسکوپ فضایی جیمز وب به عنوان برترین رصدخانه علوم فضایی جهان شناخته میشود. این تلسکوپ در حال رمزگشایی اسرار منظومه شمسی ما، بررسی دنیاهای دوردست در اطراف ستاره‌های دیگر و بررسی ساختارها و منشأ رازآلود جهان و جایگاه ما در آن است. پروژه جیمز وب یک برنامه بین‌المللی است که تحت هدایت ناسا و با همکاری شرکای خود، آژانس فضایی اروپا (ESA) و آژانس فضایی کانادا (CSA) اجرا میشود.